Znaczenie bezwarunkowej akceptacji ucznia przez nauczyciela i innych postaw nauczycielskich w perspektywie edukacyjnej
Wygłosiła: Agnieszka Swarra
Na: IV Ogólnokrajowa Konferencja Naukowa Młodzi Naukowcy w Polsce – Badania i Rozwój – Gdańsk
Streszczenie: Celem wystąpienia jest omówienie postaw nauczycielskich, które mogą wpływać na rozwój potencjału uczniów zarówno w sposób pozytywny, jak i negatywny. Bazując na badaniach oraz teoriach w nurcie psychologii humanistycznej założono, iż cechy terapeuty, które dodatnio wpływają na dobrostan klienta mogą zostać odzwierciedlone w relacji nauczyciel-uczeń. Według Carla Rogersa, utworzenie relacji oraz bezwarunkowa akceptacja są kluczem do pozytywnej zmiany i rozwoju. Bezwarunkowa akceptacja oznacza uznanie wartości człowieka, jego doświadczeń oraz cech charakteru, bez jakichkolwiek oczekiwań w stosunku do niego (Rogers, 1957). Kolejnymi postawami wyróżnionymi przez Rogersa są empatia, dzięki której nauczyciel rozumie swojego ucznia oraz autentyczność (kongruencja) edukatora, która sprawia, że jest on osobą spójną wewnętrznie. Ponadto, według teorii autodeterminacji (Ryan, Deci, 1985), ludzie posiadają potrzeby autonomii, kompetencji oraz poczucia przynależności, po których zaspokojeniu dochodzi do wzrostu ich potencjału i motywacji wewnętrznej (Ryan, Deci, 1985). W perspektywie edukacyjnej, nauczyciele, którzy respektują te potrzeby, skutecznie przyczyniają się do rozwoju swoich uczniów (Deci, Ryan 2016).
Omówione zostaną także cechy, postawy i systemy wartości utrudniające lub nawet uniemożliwiające bezwarunkową akceptację uczniów, takie jak: narcyzm, przejawiający się między innymi przez arogancję, brak empatii i instrumentalne eksploatowanie innych (Morf & Rhodewalt, 2001), a także cynizm, jako negatywny pogląd na naturę ludzką przejawiający się między innymi mniejszą ilością otrzymywanego i dawanego wsparcia społecznego (Kaplan, Bradley, & Ruscher, 2004).
Przegląd postaw nauczycielskich wpływających na uczniów stanowi punkt odniesienia w przekształcaniu systemu edukacyjnego tak, aby był on jak najlepszym środowiskiem do zwiększania potencjału i dobrostanu młodych ludzi.