Obraz ciała i aleksytymia u kobiet zmagających się z chorobami ginekologiczno-endokrynologicznymi
Na: 8 Ogólnopolska Konferencja Naukowa “Rozmiar w umyśle”
Data: 18-19 września 2022
Wygłosił: Klaudia Bochniarz
Streszczenie: Choroby ginekologiczno-endokrynologiczne dotykają coraz więcej kobiet w wieku rozrodczym. Aktualne statystyki wskazują, że w Polsce na zespół policystycznych jajników (PCOS) cierpi od 4 do 12% kobiet w wieku reprodukcyjnym (Jakiel i in., 2006). Natomiast endometrioza stanowi 14% wszystkich schorzeń żeńskich narządów genitalnych (Palatyński, 2008). Obie te choroby wiążą się ze znacznymi utrudnieniami codziennego funkcjonowania pacjentek. Oprócz tego oddziałują na zdrowie psychiczne, w zakresie, którego mogą przyczyniać się do zniekształconego obrazu siebie u jednostki. Istotną rolę w tym zakresie odgrywają objawy współistniejące. Schorzenia te utrudniają również relacje społeczne, ze względu na ich ingerencję w afektywne i poznawcze komponenty emocji. Przedmiotem niniejszego badania była analiza postrzegania obrazu ciała oraz nasilenia aleksytymii u kobiet z PCOS i/lub endometriozą oraz kobiet zdrowych. Weryfikowano również istnienie związków między poszczególnymi objawami tych chorób, a subiektywnym postrzeganiem swojego ciała i nasileniem aleksytymii. Do pomiaru zmiennych wykorzystano Wielowymiarowy Kwestionariusz do Badania Obrazu Ciała (MBSRQ) Casha (2005), w polskiej adaptacji Brytek-Matera i Rogozy (2014) oraz Torontowską Skalę Aleksytymii (TAS-2OPL) Taylora (200), w polskiej adaptacji Ścigały i wsp. (2020). Aby lepiej poznać specyfikę objawów ginekologiczno-endokrynologicznych, z którymi zmagają się osoby badane, przeprowadzono także wywiad ustrukturyzowany. W badaniu wzięły udział 64 kobiety w wieku od 20 do 45 lat. Badanie wykonywano za pomocą metody papier-ołówek. Wyniki analiz wskazują, że kobiety zdrowe różnią się od kobiet z PCOS i endometriozą alekytymicznych. Kobiety zdrowe są bardziej zadowolone ze swojego wyglądu oraz z poszczególnych elementów swojego ciała. Obie grupy różniły się także pod kątem cech aleksytymicznych, tzn. kobiety chore przejawiały więcej takich cech. Przeważały u nich trudności w zakresie identyfikacji emocji. Dodatkowo obraz ciała był ujemnie związany z aleksystymią. W przeciwieństwie do niektórych danych w literaturze przedmiotu (Bazarganipour i in., 2013; Scaruffi i in., 2018), ani hirsutyzm ani PMS nie były związane z obrazem ciała, ani przejawianiem cech aleksytymicznych. Zmaganie się z PCOS i/lub endometriozą było związane z obniżeniem poczucia kobiecości, ale nie wiązało się z odczuciami dotyczącym subiektywnej atrakcyjności. Ponadto kobiety zdrowe przejawiały bardziej pozytywne emocje względem swojego ciała niż kobiety chore. Wnioski płynące z tego badania mogą dać istotne wskazówki do opracowania terapii bliżej skoncentrowanych na problemach, z jakimi mierzą się takie pacjentki. Niniejszy temat zostawia znaczne pole do eksploracji, gdyż zagadnienie wpływu chorób ginekologiczno-endokrynologicznych na liczne aspekty psychiczne wymaga dalszych badań.
W badaniu wzięło udział 307 licealistów (w tym 190 (61,9%) kobiet i 116 (37,8%) mężczyzn, 1 (0,3%) osoba nie podała płci), uczęszczających do szkół licealnych w Gdańsku. Ich średnia wieku wynosiła M = 16,92 lat (SD = 0,76). Uczestnicy badania wypełniali kwestionariusze metodą „papier i ołówek” na zajęciach lekcyjnych. Kwestionariusze zwierały zmodyfikowaną wersję narzędzia Cook Medley Hostility Inventory – Brief, mierzącego cyniczną wrogość wobec sztucznej inteligencji, oryginalną wersje Cook Medley Hostility Inventory – Brief do pomiaru cynicznej wrogości wobec ludzi, a także kwestionariusz Mini-IPIP, do pomiaru Wielkiej Piątki.
Wyniki pokazują, że cyniczna wrogość wobec sztucznej inteligencji jest istotnie związana z cyniczną wrogością wobec ludzi (r = 0,22), neurotyzmem (r = 0,18) oraz ugodowością (r = -0,11). Co oznacza, że osoby z wysokim neurotyzmem oraz niską ugodowością mają tendencję do negatywnego reagowania na sztuczną inteligencję, a osoby, które są cynicznie wrogie w stosunku do innych ludzi, wykazują taką tendencję również w stosunku do sztucznej inteligencji.
We współczesnym świecie coraz bardziej zaawansowanych technologii wyniki tego badania mogą mieć duże znaczenie z perspektywy rozwoju interakcji między ludźmi a sztuczną inteligencją.