Walidacja Skali Emocjonalnej Oceny Pierwotnej Sytuacji wśród polskich studentów
Wygłosiła: Paulina Golińska
Na: V Ogólnokrajowa Konferencja Naukowa Młodzi Naukowcy w Polsce – Badania i Rozwój – Gdańsk
Streszczenie: Stres jest jednym z kluczowych czynników wpływających na dobrostan w wielu sferach życia człowieka (The American Institute of Stress, 2014). Może być on postrzegany jako stan negatywny, zagrażający zdrowiu (dystres) lub konstruktywna i mobilizująca reakcja organizmu na stawiane wyzwania (eustres) (Selye, 1976). W tym kontekście, niezwykle istotne jest tworzenie trafnych i rzetelnych narzędzi do pomiaru różnic w zakresie percepcji sytuacji stresowej. Pojęcie pierwotnej ocen emocjonalnej wywodzi się z koncepcji transakcyjnej teorii stresu (Lazarus, Folkman,1987). Zakłada ona, że ocena aktualnej sytuacji, określana jako relacja pomiędzy podmiotem a otoczeniem, ma znaczenie w kontekście subiektywnej klasyfikacji bodźca jako obciążającego lub nie. Badanie miało na celu walidację Skali emocjonalnej oceny pierwotnej sytuacji w kontekście edukacyjnym. Skala służy do pomiaru piętnastu emocji związanych z pierwotną oceną emocjonalną sytuacji, pogrupowanych w cztery kategorie: zagrożenie, strata, wyzwanie, zysk. Walidację skali przeprowadzono na 362 studentach Uniwersytetu Gdańskiego, na 300 kobietach i 62 mężczyznach. Średni wiek wyniósł M = 21,52 (SD = 3,94). Analizy regresji 272 studentów Uniwersytetu Gdańskiego, 241 kobiet i 31 mężczyzn. Średni wiek osób wyniósł M = 20,97 (SD = 1,85). Badanie przeprowadzono w dwóch warunkach: w sytuacji neutralnej oraz przed kolokwium (sytuacja stresowa). Badani zostali zapytani o poziom odczuwanego stresu w typowej sytuacji egzaminacyjnej, w danym momencie oraz wypełniali Skalę emocjonalnej oceny pierwotnej sytuacji. Sprawdzono strukturę czynnikową skali za pomocą konfirmacyjnej analizy czynnikowej. Wyniki wskazują, iż sytuacja kolokwium jest związana z oceną w kategoriach zagrożenia lub straty. Poziom ogólnego stresu egzaminacyjnego, a także stres mierzony w sytuacji neutralnej wiążą się z oceną sytuacji w kategorii zagrożenia. Ocena sytuacji w kategorii korzyść/wyzwanie nie była związana z żadną z miar stresu. Te wstępne wyniki wykazały, że Skala emocjonalnej oceny pierwotnej sytuacji jest użyteczną miarą doświadczanego stresu, w szczególności dystresu. Ograniczony związek ogólnych ocen subiektywnie doświadczanego stresu z pierwotną oceną emocjonalną w kategorii wyzwania/korzyści wskazuje na to, że ogólne subiektywne miary stresu mogą nie wychwytywać aktywizacji związanej z eustresem. Dalsze badania powinny dokonać głębszej analizy tego problemu.